WITAMINY

Witaminy to grupa związków chemicznych o różnorodnej budowie, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu żywego. Mogą być pochodzenia naturalnego lub otrzymywane syntetycznie. Dla człowieka witaminy są egzogenne ( ludzki organizm ich nie syntetyzuje), w związku z czym muszą być dostarczane z pokarmem ( najczęściej w postaci prowitamin). Żaden produkt spożywczy nie zawiera wystarczjących ilości wszystkich witamin do zrealizowania zapotrzebowania organizmu człowieka.

Witaminy można podzielić na rozpuszczalne w wodzie:
                 witamina B1 ( tiamina), B2 ( ryboflawina), B6 ( pirydoksyna), B12 (kobalamina), PP (niacyna),
                 kwas foliowy, kwas pantotenowy, biotyna, witamina C (kwas askorbinowy) i
rozpuszczalne w tłuszczach:
                 witamina A (retinol), D (kalciferol), E (tokoferol), K
Witaminy rozpuszczalne w wodzie łatwo ulegają zniszczeniu pod wpływem obróbki termicznej żywności a ich ich nadmiar jest wydalany z organizmu.
Natomiast witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są dość odporne na temperaturę, ale ulegają rozkładowi pod wpływem światła (promieniowanie UV). Są magazynowane w wątrobie , a ich nadmiar może mieć działanie toksyczne.
             Niedobór witamin nazywany jest awitaminozą, ich nadmiar natomiast hiperwitaminozą.
Witamina C ( kwas askorbinowy)- witamina ta jest niezbędna do syntezy kolagenu, hormonów, nerotransmiterów; bierze udział w procesach: wchłaniania i transportu żelaza, metabolizmu folacyny i tyrozyny, detoksykacji i odporności organizmu. Jest naturalnym antyoksydantem. Prawdopodobnie hamuje
wczesne stadia powstawania nowotworów (karcinogenezy), chroni przed szkorbutem.
             Źródła witaminy C
                    Czarna porzeczka , papryka, brukselka, poziomki, truskawki, kapusta, cytryna, pietruszka                            zielona, kiwi,
Optymalne zapotrzebowanie na witaminę C u osób dorosłych określa się na 75 - 100 mg/dobę. wzrasta ono u osób pracujących fizycznie i chorych gorączkujących. U kobiet w ciąży i karmiących jest wyższe o 60 mg/dobę. Palacze, osoby pijące alkohol, chorzy na cukrzycę oraz stsujący przewlekle aspirynę również potrzebują dodatkowych ilości tej witaminy. Zjedzenie 1 czerwonej papryki, 20g czarnej porzeczki czy 200g truskawek, 1 owoc kiwi realizuje dzienne zapotrzebowanie na witaminę C.

Witamina B1 (tiamina)- jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu węglowodanów. Jej niedobory prowadzą do zaburzeń układu nerwowego, pracy serca, anoreksji, obrzęków, gdyż bierze udział w procesach dekarboksylacji. Jest częściowo wytwarzana przez mikroflorę jelitową.
                 Źródła witaminy B1:
                      płatki owsiane, chleb graham, chleb zwykły, kajzerki, groch
Zapotrzebowanie organizmu dobowe na witaminę B1 wynosi 1 - 3 mg. Wzrasta u kobiet w ciąży, w okresie karmienia piersią, przy znacznym wysiłku fizycznym, u osób starszych, w chorobach przebiegających z gorączką, po stosowaniu antybiotyków oraz u osób nadużywających alkoholu. Zjedzenie 300g płatków owsianych, 200g nasion roślin strączkowych czy 1 kg chleba realizuje zapotrzebowanie organizmu na witaminę B1.

Witamina B2 (ryboflawina)- uczestniczy w proceszch metabolizmu węglowodanów białek i tłuszczów, zapobiega powstawaniu zaćmy (katarakty), bierze udział w mechanizmach odpornościowych. Podobnie jak tiamina jest częściowo wytwarzana przez bakterie jelitowe.
              Źródła witaminy B2:
                       wątroba wieprzowa, mięso, jaja, mleko
Zapotrzebowanie na witaminę B2 podobnie jak w przypadku tiaminy wynosi 1 - 3 mg/dobę, bądź
0,5mg/1000 spożytych kcal. Zwiększa się u kobiet w ciąży o 1,8 mg, natomiast w okresie laktacji o 2 mg. Zjedzenie 50 g wątróbki lub wypicie 1 l mleka realizuje zapotrzebowanie organizmu na ryboflawinę.

Witamina B6 (pirydoksyna)- uczestniczy w metabolizmie aminokwasów, węglowodanów i tłuszczów
(głównie cholesterolu, NNKT, hormonów steroidowych). Niedobory mogą spowodować niedokrwistość
( anemię), zapalenie skóry, skurcze mięśni, stany depresyjne, zaburzenia nerwów obwodowych i układu odpornościowego.
             Źródła witaminy B6:
                 wątróbka, mięso, makrela, płatki owsiane
Zapotrzebowanie organizmu na witaminę B6 dobowe u osób dorosłych wynosi 2 mg. Wokresie ciąży i laktacji warasta o dodatkowe 2,5 mg. Zaleca się również spożywanie większych ilości tej witaminy przy stosowaniu diety wysokobiałkowej. Zjedzenie dziennie 300 g wątróbki lub 09,5 kg mięsa, 300 g makreli czy 260 g płatków owsianych całkowicie realizuje zapotrzebowanie organizmu na pirydoksynę.

Witamina B12 (kobalamina)- jest konieczna do prawidłowego dojrzewania erytrocytów (krwinek czerwonych), metabolizmu ośrodkowego układu nerwowego. Jej niedobory prowadzą zwykle do anemii megaloblastycznej oraz zaburzeń nrurologicznych.
                Źródła witaminy B12:
                      wątróbka, ryby, żółtko jaj, mięso, mleko
Witamina B12 jest magazynowana w wątrobie a jej zapasy wystarczają na realizacjię zapotrzebowania do 3 lat. Jej niedobory występują jedynie u osób pozostających na ścisłej diecie wegetariańskiej. Zalecane spożycie u zdrowych dorosłych wynosi 5 mg/dobę. Wzrasta ono w ciąży i okresie laktacji. Zjedzenie 30 g wątróbki, 0,5 kg mięsa lub lub 50 g ryby całkowicie realizuje potrzeby organizmu.

Witamina PP (niacyna)- uczestniczy w różnych etapach metabolizmu makroskładników (białek, węglowodanów i tłuszczów). Jest niezbędna do prawidłowego działania mózgu, obwodowego układu nerwowego oraz wytwarzania hormonów płciowych. Jest częściowo syntetyzowana przez mikroflorę jelitową. Jej całkowity brak powoduje pelagrę z objawami biegunki, zapalenia skóry i zaburzeń psychicznych.
              Źródła witaminy PP
                   wątróbka, mięso, mleko
Zapotrzebowanie jest zależne od ilości spożywanego pokarmu i wynosi 6,6 mg/1000 kcal.
Zjedzenie 100 g wątróbki, 0,5 kg mięsa, 1,5 l mleka realizuje zapotrzebowanie na tę witaminę

Biotyna- uczestniczy w wytwarzaniu kwasów tłuszczowych, metabolizmie makroskładników.
Niedobory wywołują choroby skóry, brak apetytu, zaburzenia czucia i bóle mięśniowe.
            Źródła  biotyny:
                 drożdże, wątróbka, jaja, zierna zbóż, orzechy, ryby
Zapotrzebowanie jest trudne do ustalenia, ponieważ biotyna jest produkowana przez mikroflorę przewodu pokarmowego w tak dużych ilościach, że jej wydalanie z kałem przewyższa pobór z pożywieniem od 2 do 5 razy. Przypuszcza się, że wynosi ono 150 - 200 g/dobę.

Kwas foliowy (folacyna)- jest niezbędny do przemian aminokwasów i kwasów nukleinowych.
Jego niedobór powoduje anemię megalobastyczną. Przyjmowanie odpowiednich dawek kwasu foliowego jest konieczne przed planowaną ciążą i w początkowych miesiącach jej trwania. Zapobiega to występowaniu wad cewy nerwowej u płodu.
                Źródła kwasu foliowego:
                      wątróbka, zielone warzywa, żółtko jaj, ziemniaki
Zapotrzebowanie ocenia się na 0,4 mg/dobę u zdrowych, dorosłych osób. W okresie ciąży wzrasta ono
o 0,8 mg/dobę zaś w laktacji o 0,5 mg/dobę. Zjedzenie 200g wątróbki lub 800 g zielonych warzyw realizuje zapotrzebowanie organizmu na kwas foliowy.

Kwas pantotenowy- uczestniczy w przemianach kwasów tłuszczowych, węglowodanów i steroidów.
W stanach niedoboru może wystąpić depresja, niedociśnienie, drażliwość, bóle brzucha, obniżenie napięcia mięśniowego.
                  Źródłem kwasu pantotenowego są:
                     podroby, żółtko jaj, mąka z soi, orzechy
Zapotrzebowanie organizmu dobowe ocenia się na 5 - 10 mg, jednak wielkość ta zależy od ilości spożywanych pokarmów i wynosi 3-4 mg/1000 kcal. Zjedzenie 100 g wątróbki lub 350 g mąki sojowej realizuje potrzeby organizmu na ten składnik.

                         Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach

Witamina A (retinol; prekursor- betakaroten)- uczestniczy w procesie widzenia (wchodzi w skład rodopsyny), zapobiega nadmiernemu rogowaceniu skóry, zakażeniom błon śluzowych. Zapewnia prawidłowe działanie tkanki nabłonkowej. Ma działanie antynowotworowe. Jej prekursorem jest betakaroten. Z jego jednej cząsteczki powstają dwie witaminy A. Jej niedobór prowadzi do tzw. kurzej ślepoty, stanów zapalnych skóry, nadmiernego jej rogowacenia, kseroftalmii.

                Źródła witaminy A:

                       wątroba (zwłaszcza ryb), mleko, masło, jaja, warzywa liściaste, marchew (betakaroten)

Zapotrzebowanie dzienne dla osób dorosłych ocenia się na 5000 j.m. (1 j.m. = 0,3 g retinolu). Zjedzenie codziennie 1/2 sztuki surowej marchewki lub 25 g wątróbki zapewnia tę ilość.

Witamina D (kalciferol)- jest wytwarzana w skórze pod wpływem promieniowania UV. Uczestniczy 

w procesie przyswajania i metabolizmu wapnia i fosforu. Jej niedobór powoduje krzywicę (u dzieci)

oraz osteoporozę (u dorosłych). Nadmiar może być toksyczny.

               Źródła witaminy D:

                     Olej rybi (tran), wątroba ryb, żółtko jaj

Zapotrzebowanie dobowe jest małe i w części zaspokaja je nasłonecznienie. Ocenia się je na 400 j.m. Taka ilość witaminy D powstaje podczas naświetlania 25 cm2 skóry (powierzchnia policzka), przez 3 godziny. Osoby mające więcej pigmentu  mają większe zdolności do jej syntezy pod wpływem promieni słonecznych. Nadmiar tej witaminy powstały u ludzi spędzających dużo czasu na słońcu jest magazynowany, a następnie zużywany w okresie mniejszego nasłonecznienia i niedoborów.

Witamina E (tokoferol)- ma silne działanie przeciwutleniające (antyoksydacyjne). Uczestniczy w utrzymaniu integralności błon komórkowych. Zwiększa oporność krwinek czerwonych na rozpad (hemolizę).

Zapobiega uszkodzeniom naczyń krwionośnych. 

               Źródła witaminy E:

                   oleje roślinne, kiełki pszenicy, żółtko jaj, wątróbka, zielona sałata

Zapotrzebowanie dobowe ocenia się na 25 j.m. u kobiet i 30 j.m. u mężczyzn oraz kobiet w ciąży i okresie laktacji. Zjedzenie dziennie 150 g oleju roślinnego lub 200 g kiełków z pszenicy realizuje potrzeby organizmu.

Witamina K- jest wytwarzana przez bakterie jelitowe. Uczestniczy w wytwarzaniu protrombiny 

w wątrobie i czynników krzepnięcia, a tym samym w procesach krzepnięcia krwi. Niedobory występują najczęściej u noworodków po antybiotykoterapii i w schorzeniach wątroby.

                   Źródła witaminy K:

                          zielone, liściaste warzywa

                

         

PIERWIASTKI ŚLADOWE- MIKROELEMENTY

Do pierwiastków śladowych  czyli mikroelementów należą:
                    - żelazo
                    - cynk
                    - miedź
                    - mangan
                    - jod
                    - fluor
                    - chrom
                    - selen
Żelazo
          Najistotniejszy składnik czerwonego barwnika krwi (hemoglobiny), niezbędny także w procesie
          tworzenia czerwonych ciałek krwi w szpiku kostnym, żelazo wiąże dwutlenek węgla w hemoglobinie
          i transportuje go do płuc, skąd jest on usuwany. Pierwiastek ten jest także składnikiem wielu                         enzymów i białek biorących udział w metabolizmie organizmu. Bierze udział w syntezie DNA,                       niezbędny do prawidłowej budowy skóry, włosów, paznokci, do prawidłowego funkcjonowania
          układu odpornościowego.
Żelazo zawierają:
          Mięso, wątroba, ryby, żółtko jaj, twaróg, orzechy, mleko, warzywa strączkowe, brokuły,
          szpinak, krewetki.
-Żelazo z produktów zwierzęcych jest lepiej przyswajalne i wykorzystywane przez organizm niż żelazo z produktów roślinnych
-niedobór żelaza jest najczęściej występującym niedoborem na całym świecie. Najbardziej narażone na niedobór żelaza są niemowlęta, dzieci w okresie wzrostu oraz kobiety w okresie ciąży i karmienia
-nawet nieduży niedobór żelaza może objawić się obniżeniem sprawności fizycznej oraz stale uszkodzić czynności psychomotoryczne
-w ostatnich 3 miesiącach ciąży płód odkłada w wątrobie zapasy żelaza, które są 5 razy większe niż u osobników dorosłych.

Cynk
Jest niezbędny do syntezy DNA i RNA, białek, insuliny i nasienia, niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania systemu immunologicznego oraz do aktywacji ponad 80 enzymów. Bierze udział
w metabolizmie węglowodanów, tłuszczy, białek i alkoholu. Potrzebny w procesie ochrony przed
wolnymi rodnikami, odczuwania smaku i zapachu, ma wpływ na wygląd włosów i paznokci.
          Cynk posiadają:
Chude mięso, chude mleko, żółtko jaj, mąka pełnoziarnista, orzechy, żywność pochodzenia morskiego.
          -cynk związany jest z funkcjonowaniem hormonu wzrostu oraz syntezą białka kości
          -pierwszym objawem przedawkowania cynku są wymioty
          -zbyt niska podaż cynku w okresie dzieciństwa powoduje nieprawidłowy rozwój młodego organizmu,             obniżenie apetytu, osłabienie odczuwania smaku ostrego oraz odpowiedzi immunologicznej                           organizmu
          -spożywanie żywności bogatej w cynk nie stwarza zagrożenia jego przedawkowania ponieważ cynk
            nie kumuluje się w tkankach a jego nadmiar jest wydalany z organizmu
          -niedobory cynku może powodować kwas fitynowy, niektóre potrawy bogate w błonnik również
           mogą wiązać cynk w przewodzie pokarmowym i zaburzać jego wchłanianie

Miedź
Miedź jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w wytwarzaniu czerwonych krwinek, w tworzeniu kości kolagenu, w prawidłowym gojeniu ran, we wchłanianiu
i transporcie żelaza , w metabolizmie kwasów tłuszczowych i powstawaniu RNA, jest składnikiem niektórych enzymów, odgrywa pewną rolę w procesach przemiany materii ośrodkowego układu nerwowego i w przemianie barwników
          Miedź zawierają :
Cielęcina, orzechy, warzywa strączkowe, zboża, drób, wątroba, małże, ryby, kasza gryczana, żółtka jaj
         -miedź wchodzi w skład dysmutazy ponadtlenkowej, enzymu unieszkodliwiającego wolne rodniki
          (związki rakotwórcze i wzmagające procesy miażdżycowe)
         -miedź w organizmie w 90% jest związana z białkiem- ceruloplazminą
         -jeżeli do gotowania czerwonej kapusty, buraków używa się miedzianego garnka, czerwony barwnik
          zawarty w tych warzywach zmieni zabarwienie na kolor niebieskawy.

Mangan
Mangan jest pierwiastkiem niezbędnym w śladowych ilościach do prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w budowie enzymów metabolizujących glukozę i kwasy tłuszczowe, jest elementem strukturalnym kości i skóry. Mangan jest bardzo ważny w procesach reprodukcji oraz prawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego.
Źródła manganu:
            Orzechy, herbata, mąka pełnoziarnista, zielone warzywa, groszek, buraki, fasola, szpinak.
-niekiedy u osób nadużywających preparatów zawierających mangan oraz u osób pijących wodę z dużą
 zawartością manganu może dojść do przedawkowania tego elementu. Prowadzi to do demencji, schizofrenii
pogłębia choroby Parkinsona
-niedobór manganu powoduje opóźnienia w rozwoju fizycznym, powstawania wad kośćca, zmniejszenie
płodności i prawdopodobnie padaczkę.

Molibden
Wchodzi w skład metaloenzymów biorących udział w metabolizmie białek, tłuszczów i puryn.
Źródłami molibdenu są:
Mleko, wątroba, fasola, czerwona kapusta, zielone części roślin, mąka pełnoziarnista, ryż naturalny, nasiona roślin strąkowych, sery, mięso i podroby.
--największe stężenie molibdenu w organizmie ludzkim stwierdzono w wątrobie i nerkach, w tkance kostnej
   i zębach
--nadmiar powoduje powstawanie skazy moczanowej, bóle i obrzęki stawów.

Jod
Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy (wchodzi w skład hormonów tarczycy, które
biorą udział w regulowaniu podstawowych funkcji życiowych: kontrolują temperaturę, układ nerwowy,
mięśniowy, podział komórek przez co wpływa na tempo metabolizmu w organizmie), zapobiega powstawaniu wola.
Źródła jodu:
  Sól jodowana, ryby morskie, owoce morza, drożdże, morszczyn, cebula
        -niedobór jodu jest jednym z najbardziej powszechnych niedoborów składników pokarmowych na                świecie. Wzbogacanie soli jodem jest stosowane w celu zapewnienia prawidłowego spożycia tego
         pierwiastka
       -długotrwałe spożywanie roślin krzyżowych, a więc przede wszystkim kapusty, kalafiora, brukselki i                soi, przy jednocześnie niewielkiej zawartości jodu w diecie, może przyczyniać się do istnienia                        niedoborów jodu. Czynniki wolotwórcze zawarte są również w rzepie i brukwi. Dotyczy to przede                wszystkim warzyw surowych. Gotowanie bowiem zmniejsza zawartość tych niekorzystnych
         substancji o ponad 30%
        -jod jest dobrze wchłaniany przez przewód pokarmowy, błony śluzowe narządu oddechowego
         i przez skórę.

Fluor 
Fluor jest składnikiem kości i zębów, wzmacnia szkliwo, zębinę, zapobiega występowaniu próchnicy, zmniejsza rozpuszczalność szkliwa. U osób dorosłych pełni również ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu kośćca. Wpływa na gospodarkę wapnia i fosforu w organizmie. W okresie ciąży pomaga we wchłanianiu żelaza i zapobiega niedokrwistości.
Źródła fluoru:
    Ryby morskie i produkty pochodzenia morskiego, czarna herbata, orzechy włoskie, wątroba, soja,               mleko, rośliny strączkowe, woda mineralna.
         -niedobory fluoru powodują odwapnienie kości, może to nastąpić przy zbyt dużej ilości wapnia,                     magnezu, czy też aluminium
         -nadmiar fluoru powoduje fluorzycę zębów, brzydko przebarwiającą i osłabiającą szkliwo,
          skutkuje też zaburzeniami przemiany materii
         -niedobór fluoru prowadzi do próchnicy

Chrom
Pierwiastek regulujący poziom cholesterolu i kwasów tłuszczowych. Bierze udział w uwrażliwianiu komórek na insulinę (spłaszczenie krzywej glikemicznej) i w trawieniu białek.
Źródła chromu:
    Orzechy, mąka pełnoziarnista, wątroba, grzyby, rośliny strączkowe, szparagi, brokuły
Dla tego składnika mineralnego z powodu braku danych nie została oznaczona bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych, dlatego też, aby nie przedawkować, źródłem tego składnika powinna być żywność.
            -niedobór chromu powoduje wzrost poziomu cholesterolu i kwasów tłuszczowych we krwi,
             niedostateczny metabolizm glukozy, w ciężkich niedoborach uszkodzenie nerwów
            -nadmierne nagromadzenie chromu w organizmie lub spożywanie go w dużych ilościach może
             zaburzyć działanie insuliny lub stymulować powstawanie nowotworów
           - jego rola w przemianach cukrów wpływa także na zmniejszenie uczucia głodu, dlatego jest
             także wykorzystywany we wspomaganiu odchudzania.

Selen
Jest to mikroelement działający bezpośrednio w połączeniu z witaminą E. Bierze udział w eliminacji wolnych rodników i metali ciężkich takich jak arsen, kadm, srebro i rtęć, bierze udział w przemianie hormonów tarczycy
Źródła selenu:
Żywność pochodzenia morskiego, mięso, kukurydza, mąka pełnoziarnista, warzywa strączkowe
           -zbyt niski poziom selenu w diecie może objawić się osłabieniem mięśni
           -zawartość selenu w glebie determinuje jego zawartość w żywności
           -selen współdziała z witaminą E i umożliwia jej prawidłowe trawienie i wchłanianie. Witamina E                      natomiast utrzymuje zapasy selenu w formie aktywnej i zapobiega jego stratom z organizmu co                      odgrywa ważną rolę w profilaktyce miażdżycy
           -w połączeniu z witaminą E, selen może poprawić aktywność życiową i zwiększyć witalność
            osób starszych.
 


     







































































































































































































































































































































































































































































       

MAKROELEMENTY

Składniki mineralne są to niezbędne do życia człowieka związki, zapewniające prawidłowy rozwój, reprodukcję oraz zdrowie przez cały okres trwania życia. 

             Składnikami mineralnymi organizmów roślinnych i zwierzęcych nazywa się te składniki, które po spaleniu pozostają w postaci popiołu. Składniki mineralne stanowią około 4% masy ciała. Na tę ilość składa się 46 składników, a 30 z nich uważa się za niezbędne dla życia. Składniki mineralne przyjmuje się prawie wyłącznie z pożywieniem, gdyż organizm człowieka nie ma możliwości ich wytwarzania.

              Składniki mineralne ze względu na zapotrzebowanie organizmu dzieli się na dwie grupy:

makroelementy i mikroelementy(pierwiastki śladowe).

Makroelementy to pierwiastki, które stanowią nie mniej niż 0,01% suchej masy każdego organizmu.
Zalicza się do nich tzw. pierwiastki biogenne, a więc takie które odgrywają kluczową rolę w budowie żywych organizmów na Ziemi, są to: węgiel(C), wodór(H), tlen(O), siarka(S), azot(N), fosfor(P).
Poza wymienionymi pierwiastkami do makroelementów należą magnez(Mg), wapń(Ca), potas(K), sód(Na),
chlor(Cl). Są one niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju organizmów roślinnych i zwierzęcych.

Pierwiastki biogenne:
Węgiel (C) - podstawowy element wszystkich związków organicznych. Atomy tego pierwiastka mają               zdolność do łatwego i silnego wiązania się między sobą, w porównaniu z atomami innych pierwiastków.
      To dzięki tym cechom, obserwuje się ogromną różnorodność związków chemicznych tworzonych przez
      ten pierwiastek. Powstają długie łańcuchy węglowe, proste lub rozgałęzione, w formie pierścieniowej,
      a także, jako kombinacje łańcuchów i form aromatycznych. Można, więc uznać, że węgiel tworzy
      "szkielety" wszystkich związków organicznych. Węgiel zawarty jest również w dwutlenku węgla (CO2),
      który podczas wymiany gazowej wydalany jest z organizmu do atmosfery. Następnie przyswajany jest
      przez rośliny stając się kluczowym substratem fotosyntezy.
Wodór (H)- pierwiastek, który obok węgla i tlenu, jest składnikiem związków chemicznych.
      Wiąże się z atomami węgla, dołączając się tym samym do szkieletów tych związków. Atomy wodoru
      są również elementem grup funkcyjnych wraz z atomami węgla. Bierze udział w reakcjach oksydo-
      redukcyjnych wraz z tlenem, buduje cząsteczkę wody (H2O).
Tlen (O)- pierwiastek, który wraz z węglem i wodorem, jest podstawowym elementem związków
      chemicznych. Bierze udział w ważnych procesach oksydo- redukcyjnych. Buduje, wraz z wodorem
      cząsteczkę wody. W stanie wolnym występuje w formie dwuatomowej (O2) i trójatomowej (O3).
      Jest składnikiem powietrza atmosferycznego (21%). Stanowi uboczny produkt fotosyntezy. Jest
      również niezbędny do zajścia fosforylacji oksydacyjnej, będącej najistotniejszym etapem utleniania
     komórkowego.
Azot (N)- pierwiastek, będący składnikiem białek, kwasów nukleinowych wielu związków barwnikowych
     (np. hemoglobina), lipidów budujących błony komórkowe, związków cyklicznych biorących udział w            wielu przemianach chemicznych i energetycznych (ATP i ADP). Jest składnikiem powietrza                          atmosferycznego (78%). Niedobory tego pierwiastka u roślin przynoszą wiele negatywnych skutków
     Przyczyniają się do zahamowania wzrostu i kwitnienia, powodują żółknięcie liści, gdyż zaburzona jest            synteza chlorofilu. Azot wchodzi w skład alkaloidów- związków chemicznych wykazujących silnie
     pobudzające działanie fizjologiczne na organizm zwierząt i ludzi, już przy niskich stężeniach. Przy                    wysokich stężeniach powodują  zatrucia, a nawet śmierć, są to: kofeina, teina, teobromina, nikotyna              chinina, kurara, morfina.
Fosfor (P)- pierwiastek będący składnikiem kwasów nukleinowych, uniwersalnego przenośnika energii, jakim jest ATP oraz transporterów wodoru (NAD, NADP). Ilość tego pierwiastka w organizmie nie jest wysoka, ale rola bardzo istotna. Niedostatek fosforu powoduje, bowiem ograniczenie w syntezie ATP, a związek ten jest niezbędny do zajścia ważnych przemian energetycznych w komórce. U zwierząt fosfor jest składnikiem mineralnym kości, obok wapnia i magnezu. Zapewnia elementom kostnym twardość i wytrzymałość. Fosfor wpływa korzystnie na stan zębów i dziąseł. Bierze udział w procesach wzrostowych
i regeneracyjnych komórek. Uczestniczy w metabolizmie tłuszczów i skrobi. U roślin jego niedobór powoduje ograniczenie fotosyntezy oraz zaburzenie przebiegu oddychania komórkowego. Jest to czynnik ograniczający wzrost i rozwój części nadziemnych roślin oraz korzeni. Inne skutki niedoboru to żółknięcie brzegów liści, karłowacenie oraz pojawianie się ciemnych przebarwień na powierzchni liści.
     Siarka (S)- pierwiastek będący składnikiem enzymów, przede wszystkim regulujących proces utleniania komórkowego. Buduje aminokwasy siarkowe(metionina, cystyna, cysteina). Twworzy wiązania dwusiarczkowe(tzw. mostki), które podtrzymują przestrzenną strukturę białek, a ta decyduje o ich aktywności biologicznej. Siarka, będąc składnikiem białka keratyny, buduje twory u zwierząt takie jak: kopyta, rogi, pazury, paznokcie, włosy, zapewniając im mechaniczną wytrzymałość. U roślin niedostatek siarki wpływa hamująco na biosyntezę chlorofilu, a więc ogranicza fotosyntezę. Jest składnikiem wielu olejków eterycznych u takich roślin jak czosnek, cebula czy papryka, przyczyniając się tym samym do ulepszenia walorów smakowych potraw.

Pozostałe makroelementy:
Wapń (Ca)- pierwiastek będący ważnym składnikiem mineralnym kości.. Warunkuje ich prawidłowy wzrost i wytrzymałość. Jest niezbędnym elementem płynów ustrojowych organizmu. Wapń bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Umożliwia pobudliwość komórek nerwowych oraz skurcz komórek mięśniowych. Zwiększa również lepkość cytoplazmy oraz przepuszczalność błon biologicznych. Niedobór wapnia powoduje procesy rozkładu błony cytoplazmowej. U roślin jest czynnikiem ograniczającym wzrost korzeni
i pędów oraz powoduje ich zniekształcenia.
Wapń wchodzi w skład materiału budulcowego kości i szkliwa. Przez cały czas podlega przemianom polegającym na wbudowywaniu do kości i szkliwa oraz resorpcji. Pełni rolę e przewodzeniu impulsów nerwowych, mechanizmie skurczu mięśni, przepuszczalności błon komórkowych, w regulacji procesu krzepnięcia krwi, regulacji rytmu serca oraz wchłaniania witaminy B12 wpływa na kontrolę ciśnienia tętniczego. Prawidłowe stężenie wapnia redukuje ryzyko wystąpienia chorób serca, udarów, raka jelita grubego oraz kamieni nerkowych, wchodzi w skład wielu enzymów.
                   Źródła wapnia:
Sery żółte, sery białe, mleko, sardynki, rzeżucha, jaja, kapusta, mięso, ziemniaki, buraki, rośliny strączkowe, orzechy.
            -wapń stanowi około 2% masy ciała dorosłego człowieka; 99% tej ilości zawarte jest w kościach i                 zębach
            -stopień wchłaniania wapnia zależy od składu pożywienia, zawartości błonnika, pH w jelicie cienkim
             (lepsze przyswajanie w kwaśnym odczynie), szybkości przesuwania się treści pokarmowej w jelicie
              rodzaju związku w jakim wapń występuje i stosunku wapnia do fosforu. Bardzo dobre warunki do               przyswajania występują, gdy wapń dostaje się z białkiem i laktozą, ważna też jest obecność                         witaminy D. Negatywnie wpływają na przyswajalność: kwas fitynowy, kwas szczawiowy
            -prawidłowe spożycie wapnia w dzieciństwie i w okresie dojrzewania zapewnia prawidłowe                          kostnienie i uwapnianie kośćca oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia osteoporozy w wieku                            późniejszym.
Skorupki jaj są jednym z najważniejszych źródeł wapnia, który jest przyswajalny przez organizm w ok. 90%. Oprócz wapnia w skorupce zawarte są wszystkie niezbędne dla organizmu makro i mikroelementy:
magnez, cynk, żelazo, fluor, siarka, krzem, molibden, selen, stront- łącznie ponad 25.
Skład skorupki jest bardzo podobny do składu kości i zębów. Uczeni, którzy przez 15 lat badali wpływ skorupki jaj na organizm człowieka zauważyli, że u dzieci i dorosłych podawanie skorupki dało pozytywne rezultaty przy łamliwości paznokci, włosów, krwawieniach dziąseł, zaparciach, chronicznych katarach, astmie. Jak się okazało, skorupka jajka nie tylko wzmacnia tkankę kostną, ale i usuwa z organizmu pierwiastki promieniotwórcze.
              Znakomite efekty skorupki jaj przynoszą w leczeniu i profilaktyce osteoporozy. Badania przeprowadzone na szczurach chorych na osteoporozę pokazały, że wapń pochodzący ze skorupek jaj kurzych może być skuteczniejszy w zapobieganiu spadkowi gęstości, mineralnej kości niż tradycyjne suplementy.
                Skorupka jaja kurzego powstaje w organizmie kury w procesie biomineralizacji. Jej zadaniem jest ochrona rozwijającego się zarodka przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, umożliwienie mu prawidłowej wymiany gazowej i dostarczenie niezbędnych do rozwoju związków mineralnych, głównie soli wapnia. Co ciekawe udział szkodliwych metali, takich jak wanad, chrom, ołów, glin, i kadm jest najmniejszy ze wszystkich naturalnych suplementów, związane jest z tym, że kura nioska nie wbudowuje w skorupkę jaja metali ciężkich, nawet gdy znajdują się one w jej środowisku, starając się maksymalnie chronić swoje młode przed narażeniem na wady wrodzone układu nerwowego.
Skorupa jaja kurzego to naturalny materiał ceramiczny, kruchy, a zarazem wytrzymały. W jej skład wchodzi ok. 5% związków organicznych i 95% związków nieorganicznych- głównie w postaci węglanów.
Związkiem nadającym skorupce charakterystyczny kolor jest biliwerdyna.
             Stosowanie skorupki jest proste, nie wymaga poniesienia żadnych kosztów. Najlepiej nadają się do tego świerze jajka od kur żyjących na wolnym wybiegu i karmionych naturalnie (jaja ekologiczne), natomiast w żadnym przypadku nie nadają się do tego skorupki z jaj pochodzących z chowu klatkowego (takie jaja oznaczone są cyfrą 3).
Jajka przed stłuczeniem należy dokładnie umyć (ale nie we wrzątku- wysoka temperatura powoduje znaczne pogorszenie przyswajalności) i wytrzeć do sucha. Nie należy obawiać się zakażeniami Salmonelli- skorupki jaj nie są pożywką dla tych ani innych bakterii, więc w zupełności wystarczy dokładnie je umyć. Salmonella preferuje potrawy zawierające jaja surowe- majonezy, kremy, lody itd. Skorupki należy wysuszyć na wolnym powietrzu i zmielić w młynku do kawy na proszek. Zarówno dorośli jak i dzieci, powinni zażywać ów proszek w ilości 1/4 łyżeczki do herbaty przed obiadem. Można spożywać je dodając do kasz, twarogów, jogurtów naturalnych i kefirów.


Magnez (Mg)- razem z wapniem i fosforem buduje mineralną strukturę tkanki kostnej, zapewniając jej wytrzymałość i twardość. Powoduje wzrost lepkości cytoplazmy, przepuszczalności błon komórkowych
i pobudliwości błony komórki nerwowej. Magnez stanowi atom centralny barwnika fotosyntetycznego- chlorofilu. Jest również aktywatorem wielu ważnych enzymów. Zapewnia również prawidłową budowę podjednostek rybosomów.
Magnez bierze udział w budowie kości i zębów, ma udział w procesie widzenia, spełnia ważną rolę w przekazywaniu informacji między mięśniami i nerwami, bierze udział w przemianie materii, w syntezie kwasów nukleinowych i białka, w termoregulacji, metabolizmie lipidów, hamuje krzepnięcie krwi(chroni przed zakrzepami w naczyniach, skrzepami w sercu- ochrona przed zawałem), jest aktywatorem niektórych enzymów.
               
Źródła magnezu:
      Mąka sojowa, kasza jęczmienna, orzechy, kasza gryczana, czekolada, kakao, pestki dyni, fasola, groch,       kukurydza, soczewica, szpinak, mąka pełnoziarnista.
      Aby nie dopuścić do przedawkowania, źródłem tego składnika mineralnego powinna być żywność.
              -magnez pełni rolę regulacyjną w kontroli ciśnienia krwi, przez co wpływa na nadciśnienie.
               Niedobór magnezu może być czynnikiem ryzyka w występowaniu chorób układu krążenia
               oraz miażdżycy
              -przyswajanie magnezu poprawia: witamina D, hormon gruczołu przytarczycznego, pogarsza:
               wapń, fosfor, alkohol, bogate w białka potrawy, niedobór witamin B1 i B6
              -niedobory magnezu objawiają się brakiem koordynacji, zmęczeniem, zaburzeniami akcji serca
              -jedna tabliczka czekolady dostarcza około 20% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na                     magnez.

Sód( Na) i Potas(K)- kationy jednowartościowe, powodują spadek lepkości cytoplazmy, przepuszczalności błony komórkowej oraz zahamowanie pobudliwości komórek nerwowych i mięśniowych.
Potas występuje w roślinach znacznie liczniej niż sód. Potas jest pierwiastkiem regulującym transpirację u roślin, gdyż reagując na stopień uwodnienia komórek szparkowych, stymuluje otwieranie bądź zamykanie aparatów szparkowych. Niedobór potasu u roślin jest przyczyną żółknięcia brzegów liści oraz wiotczenia łodyg.

Chlor (Cl)- ten makroelement reguluje równowagę jonowa ustroju. Ponadto aktywuje enzym- amylazę ślinową, która rozkłada skrobię do związków prostszych w jamie ustnej. Jest składnikiem kwasu solnego, występującego w soku żołądkowym. U roślin jest on prawdopodobnie niezbędny do przeprowadzenia procesu fotosyntezy.

BŁONNIK I JEGO ROLA W ŻYWIENIU

Błonnik pomaga w zaparciach,biegunce i bólach:
             Błonnik wędruje przez cały przewód pokarmowy w stanie praktycznie niezmienionym. Jednakże                  wzdłuż całej drogi wchłania wodę, przez co zwiększa objętość masy kałowej i przyspiesza                            wydalanie niestrawionych resztek. Ułatwia to regularne wypróżnianie.  pożywienie zawierające dużo             błonnika pokarmowego pomaga zapobiegać zaparciom i bólom towarzyszącym hemoroidom,                       ponieważ zwiększa zawartość wody w kale, przez co łatwiej go wydalić z organizmu.
Pomaga w walce z otyłością:
            Błonnik pomaga zrzucić zbędne kilogramy, gdyż wchłania wodę, dzięki czemu pęcznieje i wypełnia               żołądek, zmniejszając uczucie głodu, a także opóźniając moment , w którym pożywienie opuszcza                 żołądek.
Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów
            Błonnik rozpuszczalny (pektyny) jest rozkładany do trójkarboksylowych kwasów tłuszczowych,                   które odpowiadają za hamowanie biosyntezy cholesterolu w wątrobie. Dzięki swej konsystencji
            wyłapuje i usuwa kwasy żółciowe z jelit. Ponieważ wątroba używa ich do produkcji cholesterolu,
           zatem gdy zostaną, obniża się poziom cholesterolu. Wydalanie kwasów żółciowych to główny                      sposób pozbywania się przez organizm nadmiaru cholesterolu, gdyż nie może on, tak jak inne
           tłuszcze zostać zmetabolizowany. Błonnik nierozpuszczalny obniża poziom trójglicerydów we krwi,                przez co zmniejsza ryzyko miażdżycy.
Błonnik stabilizuje stężenie glukozy we krwi:
           Opóźnia przemianę węglowodanów poprzez częściowe blokowanie dostępu glukozy do krwi, co
           z kolei zmniejsza wydzielanie insuliny i pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu cukru we krwi.
           Ponadto wydzielanie insuliny jest częściowo wywoływane i regulowane przez system hormonalny
           Wzrost spożycia błonnika prowadzi do obniżenia poziomu hormonów.
Oczyszcza organizm z toksyn i metali ciężkich
            Błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny pomaga eliminować z organizmu toksyny, kwasy żółciowe,             metale ciężkie (dzięki zdolnościom jonowymiennym wolnych grup karboksylowych) a nawet                         substancje rakotwórcze ( np. poziom azotynów w organizmie skutecznie obniżają pektyny                             znajdujące się w jabłkach, porzeczkach i innych owocach, jeśli owoce te nie były nadmiernie                         opryskiwane).

Ponadto warto wiedzieć:
          -   Duża dawka błonnika może zmniejszyć skuteczność innych leków, np. doustnych środków                            antykoncepcyjnych i leków zmniejszających stężenie cholesterolu. Powinno zachować się 2                          godzinny odstęp między posiłkiem a podaniem lekarstwa.
          -   Połykanie dużych ilości tabletek zawierających błonnik może być niebezpieczne. Po zbyt
              małym nasyceniu wodą zwiększają one swą objętość i mogą utkwić w gardle lub w jelitach
          -   Rozpuszczalne składniki błonnika mogą ograniczać wchłanianie składników pokarmowych tj.
               żelazo, cynk i wapń.
          -   Błonnik w jelicie grubym wchłania wodę. Jeżeli nie ma wystarczającej ilości wody, stolec będzie                   twardy i gęsty, może też powodować zaparcia. Aby maksymalizować efekty błonnika i                                 optymalizować eliminację produktów ubocznych przemiany materii, powinno się dostarczać                         przynajmniej 2 litry wody dziennie.
          -  Nagłe dostarczenie organizmowi dużej dawki błonnika może wywołać wzdęcia i bóle brzucha.
             Dotyczy to zwłaszcza roślin strączkowych. U niektórych ludzi produkty zawierające dużo błonnika
             szczególnie pszenne, mogą podrażnić żołądek.
W krajach uprzemysłowionych min. w Polsce spożycie błonnika wynosi ok.15g dziennie. W krajach nieuprzemysłowionych, w Afryce spożycie błonnika wynosi ok 60 gram na dobę. Efektem tego jest bardzo
niska zachorowalność na choroby nowotworowe jelita grubego i odbytu.
               Zawartości błonnika w 100 gramach
                           Kasza jaglana --------------3,2
                           Kasza jęczmienna perłowa--6,2
                           Kasza jęczmienna pęczak---5,4
                           Kasza gryczana-------------5,9
                           Kasza manna---------------2,5
                           Ryż biały-------------------2,4
                           Ryż brązowy---------------8,7
                                              Agrest----------------3
                                              Ananas---------------1,2
                                              Arbuz----------------0,3
                                              Banany---------------1,7
                                              Borówki--------------1,1
                                              Brzoskwinia----------1,9
                                              Cytryna---------------2
                                              Czarne jagody--------3,2
                                              Czereśnie-------------1,3
                                              Daktyle---------------8,7
                                              Figi-------------------2,5
                                              Grejfrut---------------1,9
                                              Gruszka---------------2,1
                                             Jabłko-----------------2
                                              Jeżyny----------------7,3
                                              Kiwi------------------2,1
                                              Maliny----------------6,7
                                              Mandarynki-----------1,9
                                              Mango----------------1,5
                                              Marakuja-------------15,9
                                              Morele----------------1,7
                                              Nektarynki------------1,2
                                              Pomarańcza-----------1,9
                                              Porzeczki białe--------6,4
                                              Porzeczki czarne------7,9
                                              Porzeczki czerwone---7,7
                                              Poziomki--------------2
                                              Śliwki-----------------1,6
                                              Truskawki-------------1,8
                                              Wiśnie----------------3
                                              Żurawiny--------------4,6
                     Suszone banany------------6,4
                     Suszone brzoskwinie-------14,3
                     Suszone daktyle------------8,7
                     Suszone figi----------------12,9
                     Suszone jabłka-------------10,3
                     Suszone morele------------10,3
                     Suszone rodzynki----------7
                     Suszone śliwki-------------16,1
                                            Dynia--------------------1,9
                                            Mak---------------------20,5
                                            Migdały------------------12,9
                                            Orzechy arachidowe-----7,3
                                           Kokos suszony------------23,5
                                           Orzechy laskowe----------8,9
                                           Orzech nerkowca----------1,5
                                           Orzechy pistacjowe--------6,1
                                           Orzechy włoskie-----------6,5
                                           Orzeszki ziemne-----------8,1
                                           Sezam --------------------9,1
                                           Słonecznik----------------6
                      Bułka tarta-------------------6,1
                      Bułki grahamki---------------5,4
                      Bułki kajzerki----------------2,1
                      Bułki maślane----------------2
                      Chałka-----------------------2
                      Chleb graham----------------5
                      Chleb wiejski----------------4,7
                      Chleb żytni pełnoziarnisty----6,1
                      Chleb żytni razowy----------5,9
                      Pieczywo tostowe-----------2,1
                                   Chrupki kukurydziane--------------7,6
                                   Kiełki pszenne----------------------4
                                   Musli owocowe---------------------8
                                   Otręby pszenne--------------------42,4
                                   Płatki jęczmienne-------------------9,6
                                   Płatki kukurydziane---------------- 6,6
                                   Płatki owsiane---------------------6,9
                                   Płatki żytnie-----------------------11,6
                      Fasola biała------------------15,7
                      Fasola czerwona-------------25
                      Groch -----------------------15
                      Soczewica--------------------8,9
                      Soja--------------------------15,7
                                              Bakłażany------------------3,3
                                              Botwina--------------------4,4
                                              Bób------------------------5,8
                                              Brokuły--------------------2,5
                                              Brukselka------------------5,4
                                              Buraki----------------------2,2
                                              Cebula---------------------1,7
                                              Chrzan---------------------7,3
                                              Cukinia---------------------1
                                              Czosnek--------------------4,1
                                              Dynia-----------------------2,8
                                              Fasola szparagowa----------3,9
                                              Groszek zielony-------------6
                                              Jarmuż----------------------2
                                              Kalafior---------------------2,4
                                              Kalarepa--------------------2,2
                                              Kapusta biała----------------2,5
                                              Kapusta czerwona-----------2,5
                                              Kapusta włoska -------------2,6
                                              Karczochy-------------------5,4
                                              Koper ogrodowy------------6,1
                                              Kukurydza-------------------2,4
                                              Marchew--------------------3,6
                                              Papryka---------------------2
                                              Pieczarka--------------------2
                                              Pietruszka korzeń------------4,9
                                              Pietruszka nać---------------4,2
                                              Por--------------------------2,7
                                              Rabarbar--------------------3,2
                                              Rzepa-----------------------3,5
                                              Rzodkiewka-----------------2,5
                                              Seler korzeń-----------------4,9

                                               

koloroterapia - samodzielna diagnoza

Symptomy to przyjaźnie ostrzegający strażnicy naszego zdrowia. Mają zwrócić uwagę na nieprawidłowości w naszym organizmie. Trzeba odnotowywać takie informacje i wyciągać z nich wnioski. Twoje ciało jest przewodnikiem, który pokazuje, czego potrzebujesz. Musisz przy tym grać pod uwagę jedynie swoje odczucia, a nie wyobrażenia, które inni mają o Twoich dolegliwościach.
           Im wcześniej potraktujemy jakiś symptom jako sygnał ostrzegawczy, tym większa jest szansa uniknięcia kłopotu. W tej fazie wczesnego rozpoznawania nawet osoba nie posiadająca medycznego przygotowania może stwierdzić, na czym polega problem, a tym samym ma w ręku wszystkie atuty.
Wcześnie wykryte zaburzenia można łatwo i skutecznie wyleczyć, stosując terapię Bioptron w zabiegach pozwalających usuwać lub leczyć kilkadziesiąt różnych oczywistych, łatwych do diagnozy dolegliwości zdrowotnych.
Koloroterapia natomiast obejmuje dolegliwości mniej jednoznaczne, bardziej złożone w diagnozie, często dotyczące sfery psychicznej człowieka, a zatem trudniejsze do szybkiego usunięcia.
Zalecana jest cierpliwość w stosowaniu terapii, powtarzanie zabiegów, a gwarantowana jest skuteczność.
              Każdy człowiek wie najlepiej, co go boli, jakie dolegliwości odczuwa jego ciało i umysł. Dokładne wsłuchiwanie się w te sygnały - czyli sygnały- czyli symptomy- określamy mianem samodzielnej diagnozy.
To takie proste- jak spojrzeć rano w lustro i odkryć, ze na przykład nasze oczy są  zaczerwienione, na twarzy wyskoczył brzydki pryszcz, cera po niedawnej grypie jest jeszcze zszarzała, na twarzy wypisane mamy dręczące nas problemy, a strach przed czekającymi nas obowiązkami sprawia, że na czole perlą się krople potu.
Żyjący w niebywale szybkim tempie człowiek wciąż jeszcze zbyt mało uwagi poświęca swemu dobremu samopoczuciu. Nawet minimalna troska o zdrowie nie zawsze jest rzeczą oczywistą. Wprzęgnięci w nasz trudny dzień  powszedni, z myśleniem ukierunkowanym na odniesienie sukcesu, nie pozwalamy sobie nawet na niezbędny wypoczynek.Na płaszczyźnie fizycznej i psychicznej brakuje odciążenia, nie da się więc osiągnąć niezbędnej równowagi.Aby uniknąć analizowania stanu naszego organizmu, nie przyjmujemy niczego do wiadomości lub po prostu lekceważymy niepokojące objawy.
Każda osoba w każdym wieku może poddać się terapii Bioptron. W przypadku poważnej choroby należy oczywiście uzgodnić z lekarzem , czy i w jaki sposób terapię lampą Bioptron można łączyć z zalecanymi przez medycynę metodami leczenia.
Bez obaw można stosować Koloroterapię u dzieci - nie muszą one bać się bólu, a terapię przeprowadzamy bez najmniejszego ryzyka. Czas stosowania lampy jest u dzieci krótszy, w żadnym przypadku nie należy przekraczać czasu podanego w programie terapii.
            "Kropla żłobi skałę"- to powiedzenie jest aktualne również w tym przypadku. Tylko stały impuls terapeutyczny pobudza zdolności regeneracyjne naszego organizmu na tyle mocno, by mógł on, krok po kroku, odbudować poziom naszej energii, zgromadzić odpowiednie jej zapasy i tym samym utrzymać zdrowie na stabilnym poziomie. Najlepsze rezultaty daje regularne stosowanie programu terapii. Gdy jednak zdarzy się, że pewnego dnia nie będziemy w stanie przeprowadzić terapii, należy następnego dnia ją kontynuować. Nie pozbawiamy się przez to szansy na wyleczenie.
            Nie należy oczekiwać,że dolegliwości zdrowotne, które odczuwamy od lat, znikną po dwukrotnym zastosowaniu terapii ! Podobnie jak utrata zdrowia czy dobrego samopoczucia ma swoją historię, tak też proces powrotu do zadowalającego stanu wymaga odpowiedniego czasu. Często zdarzają się przypadki, że terapia lampą Bioptron przynosi w ciągu bardzo krótkiego czasu zadziwiającą poprawę zdrowia, również przy dolegliwościach odczuwanych od dawna. W takich przypadkach także trzeba regularnie kontynuować terapię, aby organizm i psychika mogły się zregenerować i ustabilizować rezerwy energii.
              Nawiedzi nas ostra grypa. System immunologiczny organizmu jest mocno nadwerężony. Zostają uruchomione rezerwy energii, a organy zmobilizowane do maksymalnej wydajności. Cały organizm poddawany jest głębokiej regeneracji. procesu tego nie należy hamować, lecz wspierać go poprzez łagodne, odpowiednio dobrane etapy terapii tak, jak to się dzieje w przypadku całej Koloroterapii.
            Człowiek szybko zapomina, gdy tylko poczuje się lepiej, że mu coś dokuczało i na coś cierpiał. Często nie możemy sobie nawet przypomnieć, które symptomy przeważały na początku terapii. W nieproporcjonalny sposób oceniamy, a nawet przeceniamy jeszcze istniejące albo nowe dolegliwości, a nie zauważamy pozytywnych zmian. Nie powinniśmy się pozbawiać uczucia satysfakcji z odniesionego sukcesu! W tym celu zawsze powinieneś zaznaczać w zestawieniu swoje symptomy na początku i na końcu terapii.
W ten sposób otrzymasz obraz kontrolny, który uzmysłowi Ci postępy w leczeniu.
             Koloroterapia umożliwia osiągnięcie poprawy zdrowia w sposób łagodny, szybki i bez skutków ubocznych. Podobnie jak w przypadku innych kompleksowych sposobów leczenia, również po terapii lampą Bioptron może wystąpić nieoczekiwane pogorszenie stanu zdrowia. Błędem byłoby odbieranie tego faktu jako złego znaku. Przeciwnie: taka reakcja pokazuje , że potencjał energetyczny organizmu znów się odbudowuje, by rozpocząć i tak znacznie opóźnione procesy regeneracyjne. Organizm i psychika zostają zmuszone do uporania się ze starymi obciążeniami, co - w zależności od sytuacji- początkowo nie zawsze idzie gładko, ale stopniowo przyniesie pozytywne rezultaty. Należy pozwolić, by proces powrotu do zdrowia przebiegał w sposób nie zakłócony. To, z czym organizm jest w stanie się uporać sam, nie będzie nam w najbliższym czasie dolegało.
Jeśli w początkowej fazie terapii wystąpi pogorszenie stanu zdrowia, proces ten wzmacnia istniejące symptomy i z reguły po 1-2 dniach ustępuje. Przy zanieczyszczeniach skórnych najsilniejsza reakcja występuje zazwyczaj w drugim dniu terapii. Z czasem jednak reakcja ta ustępuje miejsca stopniowej i trwałej poprawie.
           Jeśli symptomy nasilają się po drugim dniu terapii, należy przyjąć , że organizm początkowo odpowiada na zwiększoną dawkę energii nie wyrównanymi falami do momentu, w którym procesy regulacyjne zaczną przebiegać harmonijnie. W takim przypadku trzeba dać swemu organizmowi trochę więcej czasu i zrobić co najmniej jednodniową przerwę w terapii. Gdy dolegliwości się zmniejszają, można ponownie podjąć kurację. Jeśli po raz kolejny wystąpią silne reakcje, należy przerwać terapię na trzy dni.
           Inaczej może przebiegać terapia na przykład przy silnych zaparciach. Poprawa i pogorszenie stanu zdrowia mogą występować na zmianę tak długo, aż proces trawienia się ustabilizuje, a to może trwać nawet przez dłuższy czas. W takiej sytuacji w żadnym wypadku nie można przerywać terapii, należy ją konsekwentnie kontynuować.
           Przy bólach należy zachować ostrożność: ból jest ważnym sygnałem ostrzegawczym!
Oznacza to, że organizm poważnie ucierpiał albo że jest trwale zagrożony.
           Wymienione niżej sytuacje wymagają natychmiastowej konsultacji z lekarzem:
 Bóle, które:
                    -stale się nasilają
                    -są związane z jakimiś chorobami
                    -towarzyszy im podwyższona temperatura i wymioty
                    -są związane z przeżytym szokiem
                    -powodują zawroty głowy
                    -wywołują dezorientację
                    -występują po wypadkach, upadkach i operacjach
                    -występują po ciężkich poparzeniach
Wielu ludzi skarży się na bóle, które nawet medycyna nie zawsze może rozpoznać i które przeważnie są leczone nieskutecznie. Koloroterapia, uwzględniająca powiązania energetyczne, często w takich sytuacjach przynosi poprawę.
          Musimy być świadomi faktu, że każdy ból jest wpleciony w sieć zależności. Bóle znikną tylko dzięki poprawie stanu zdrowia całego organizmu.
          Ból fizyczny może być także spowodowany obciążeniami natury psychicznej! Możemy odczuwać bóle brzucha wówczas, gdy ogarnia nas wściekłość, bóle pleców bądź głowy spowodowane dolegliwościami psychicznymi, ból żołądka z powodu niepewności. W każdym przypadku należy zastosować program, przy którym zaznaczymy najwięcej symptomów. Wzmocniona psychika może znieść większe obciążenia i nagle rozwiązać nasze problemy oraz zapewnić przypływ świeżej energii. Każdy relaks psychiczny odciąża również ciało.
          Koncepcja samoleczenia ma granice. Podobnie ma je Koloroterapia.
Granice te wyznacza ciężki stan pacjenta i wówczas konieczne jest leczenie pacjenta przez lekarza.
          Koloroterapia nie stanowi jednak zagrożenia dla naszego organizmu ani dla psychiki.
Jesteś zdrowy i chcesz, aby tak zostało?
          Świadoma profilaktyka zdrowotna jest, zgodnie z dewizą "Lepiej zapobiegać niż leczyć", ważnym i satysfakcjonującym zadaniem dla każdego z nas. Jeśli człowiek znajduje się w stanie równowagi fizycznej i psychicznej, znacznie łatwiej przezwycięży grypę, przeziębienia i sytuacje stresowe.
       

Kolorowe szkła do koloroterapii

Już w IV wieku p.n.e. szkło było znane w Egipcie. Najstarszy opis sposobu jego wykonywania znaleziono w bibliotece asyryjskiego króla Assurbanipala (668-626 p.n.e.).Rzymianie wykorzystywali szkło jako okna. Dokładny opis sposobu wydmuchiwania szkła i budowy pieców do jego topienia podał mnich Teofil, żyjący na przełomie XI i XII w. Przez całe średniowiecze produkcja szkła była znana i popularna.
Sztuka wydmuchiwania szkła od średniowiecza nie uległa zmianie. Jakakolwiek zmiana prawdopodobnie pozbawiłaby "duszy" tę starą dziedzinę rzemiosła artystycznego. W czasie minionych stuleci poprawiła się jakość szkła, zwiększyła jego różnorodność i formy w porównaniu ze szkłem antycznym. Nowoczesna technologia nie potrafiła jednak do dziś uzyskać charakterystycznych dla niego właściwości.
           Osoby zajmujące się wydmuchiwaniem szkła zarówno w przeszłości, jak i współcześnie, są doskonałymi fachowcami. Potrzeba przecież niebywałej zręczności i siły, aby z gorącego pieca, w którym materiały do produkcji szkła przez długie godziny podgrzewa się do temperatury 1400 stopni, wydobyć szklistą masę o konsystencji przypominającej miód.
            Szklarz w hucie musi dokładnie odmierzyć ilość szklistej masy, którą nabiera na długą fajkę. Poprzez skręcanie i wydmuchiwanie, chłodzenie i ponowne podgrzewanie doprowadza tę masę do pożądanej wielkości, formy i struktury. Decydujące są przy tym milimetry i sekundy ; wydmuchiwacz szkła potrzebuje zatem nie tylko siły, ale też pewnej równowagi wewnętrznej oraz skupienia. Każdy, kto choć raz miał okazję odwiedzić hutę szkła, z pewnością pozostaje pod wielkim wrażeniem pracy mistrzów i zaskakująco czystej atmosfery. Potwierdza to tezę o oczyszczającej sile ognia. Formowanie szkła to właściwie proces alchemiczny.

                 Szklarze z Saint- Just hołdują 800-letniej tradycji wytwarzając szkła na wzór szkła antycznego. Dzięki umiłowaniu rzemiosła i wielkim umiejętnościom produkują oni w słynnej Verrerie de Saint- Just, w samym sercu Francji, jedyne w swoim rodzaju kolorowe szkło, wykorzystywane do restaurowania witraży w katedrach w Chartres i Reims, w starych zamkach i innych pomnikach architektury. Powstają też nowe, wspaniałe dzieła sztuki, jak chociażby witraże Chagalla, kompozycje ze szkła w budynku Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku czy w bazylice Yammousuko w Japonii. Szczególny blask szkła z Saint- Just i charakterystyczne tylko dla niego światło są podziwiane na całym świecie.

              Krystaliczne formy materiałów do produkcji szkła- piasek kwarcowy, soda i kreda - wytwarzają w szkle antycznym wysoki współczynnik porządku, w którym światło załamuje się optymalnie. Poprzez dodanie tlenków żelaza, miedzi chromu, siarki i innych substancji szklista masa uzyskuje uzyskuje różnorodne odcienie kolorystyczne. Powstające w wyniku ręcznego wydmuchiwania masy szklanej , typowe pęcherzyki są istotnym czynnikiem odróżniającym ten rodzaj szkła od szkła wytwarzanego mechanicznie, na skalę przemysłową. W porównaniu z nim szkło antyczne posiada charakterystyczną tylko dla niego wysoką jakość, o wiele bardziej intensywną siłę światła i większą przejrzystość.

              Wytwarzane w Verrerie de Saint- Just, zgodnie z zasadami starego rzemiosła, kolorowe szkła są dodatkowo wzbogacone o informacje bioenergetyczne. Dokładnie dostrojone do ludzkiego systemu energii, precyzyjne rezonansowe impulsy sprawiają, że sześć szkieł w kolorach czerwonym,pomarańczowym, żółtym, zielonym, niebieskim i fioletowym staje się elementami skutecznej terapii. Ponieważ potrafią doskonale komunikować się z organizmem, przeto ich ogromny potencjał regeneracyjny może zostać uwolniony i wykorzystany bez najmniejszego ryzyka. Warto też zwrócić uwagę na działanie szkieł, wzbogaconych o informację bioenergetyczną, na ogólne pozytywne nastawienie człowieka do życia!
          Biofizykalny system przekaźnikowy, służący do przekazywania informacji bioenergetycznej tlenkom wtopionym w szkło antyczne, został wypracowany przez Instytut Informacji Bioenergetycznej specjalnie dla Bioptron.

Fenomen koloroterapii

Ponieważ Koloroterapia w sposób ukierunkowany prowadzi do optymalnego funkcjonowania nadbudowy i potwierdza jej regulacyjny charakter na poziomie sterowania, słusznie określa się ją mianem kompleksowej. Jej korygujące impulsy poruszają się 'z góry na dół" i zaopatrują całą, zhierarchizowaną strukturę sterowania, w potrzebną w danym momencie informację regeneracyjną.Rezultat? Można określić przyczynowe współzależności danego problemu zdrowotnego i dzięki temu skutecznie go leczyć.
             Przykład przyczynowej współzależności: ludzie cierpiący na ból głowy mogą mieć problemy z woreczkiem żółciowym i nie zdają sobie z tego sprawy. Dopiero późniejsze symptomy, takie jak żółtawy kolor skóry, ucisk w żołądku, nadpobudliwość czy złe tolerowanie tłuszczów w posiłkach itp. ujawniają prawdziwą przyczynę- właśnie kłopoty z woreczkiem. Oczywiście, w tym przypadku terapia ograniczona jedynie do bólu głowy nie ulży prawdziwej chorobie. Bóle głowy mogą zniknąć najwyżej na pewien czas, lecz będą tak długo powracać, aż leczeniem nie obejmie się również ich prawdziwej przyczyny, czyli woreczka żółciowego.
          Obciążenia spowodowane środowiskiem, w którym żyjemy i zakłócenia wynikające z zaniedbywanej w dzisiejszych czasach troski o jakość życia, można w dużym stopniu, a nawet całkowicie usunąć za pomocą Koloroterapii. Droga do ponownego osiągnięcia odpowiedniej dynamiki energetycznej wiedzie równocześnie przez stacje regulujące w ramach zhierarchizowanej struktury sterowania: poprzez centra energetyczne (czakry), drogi i punkty energetyczne(meridiany, południki) oraz strefy impulsów i organów.
          Prawa harmonii rządzą nie tylko muzyką. Znajdujemy je również w proporcjach geometrycznych, na przykład w "złotym cięciu" - czarodziejskiej mierze antycznej, na podstawie której zostały stworzone proporcje między pomieszczeniami w świątyniach i innych budynkach. Harmonia rządzi także zasadami rezonansu, który wprawia umysł w pozytywne drgania.
           Fale drgań wysyłane z jednego systemu są zawsze wyposażone w określoną jakość energetyczną i wywołują - na zasadzie rezonansu- ten sam potencjał energetyczny w innym systemie, to znaczy- przesyłają tę samą wiadomość.
W przypadku komunikacji między dwoma lub więcej systemami zasady harmonii i rezonansu mają fundamentalne znaczenie. Tworzą one niewidoczny pomost, przez który wymieniane są informacje. Dzięki temu możliwe jest wzajemne porozumiewanie.
           Nauka o prawach harmonii i rezonansu jest podstawą Kolorotrapii. Odpowiednio posegregowane elementy terapii, w działaniu wzmacniają się nawzajem. W wyniku tego zwiększa się ogólna efektywność terapii; staje się ona bardziej zróżnicowana niż gdyby byłą nią prosta suma efektywności poszczególnych elementów. Takie fakty napawają optymizmem, a jednocześnie wywołują zainteresowanie. Powinny stać się bodźcem do zwrócenia uwagi na tak niezbędną w dzisiejszych czasach dbałość o zdrowie.
         
             Gdy tęcza rozjaśni niebo promienistymi kolorami- piękno tego zjawiska porusza nas głęboko. Tęcza ma prawie magiczny wpływ na nasze samopoczucie.
Podobną fascynację przeżywamy na przykład przy oglądaniu kolorowych witraży. Gdy w katedrze Notre Dame w Paryżu promienie słoneczne przenikają przez szkło witraży i - przepełnione całą gamą kolorów - tańczą w nawie kościelnej, wprawia to nas w cudowny nastrój medytacji i kontemplacji. Kolorowe przestrzenie zawierają jakiś element duchowego rozluźnienia i nastrajają nas harmonijnie, jak się stroi strunę instrumentu.

Światło-oko-skóra

Gdyby nie było słońca, nie potrzebowalibyśmy oczu.
Tego fundamentalnego związku nie trzeba tłumaczyć. Trzeba jednak wyjaśnić proces widzenia, przy którym ów "słoneczny organ", między innymi, jest zasadniczo zaangażowany.
            Gdy światło, pochodzące z jakiegoś źródła lub światło odbite, pada na nasze oko, następuje skupienie go przez soczewkę.Soczewka to przezroczyste wygięte ciało, znajdujące za tęczówką a przed ciałem szklistym. Wpadające bodźce świetlne rzutują lustrzane odbicie na wrażliwą na światło siatkówkę. Komórki siatkówki (pręciki i słupki) wyzwalają wtedy elektryczne impulsy, przy czym pręciki reagują na bodźce jasno i ciemno, a słupki - na barwy.
           Owe elektryczne impulsy przekazywane są przez poszczególne nerwy wzrokowe, krzyżujące się mniej więcej w połowie do wzgórza wzrokowego, który z kolei kieruje je do płata tyłomózgowia.
Tam, w ośrodku wzroku, informacje prawego i lewego oka porównane są i wiązane ze sobą, przy czym lustrzane odbicie przetwarzane jest ponownie na normalne. Powstały obraz postrzegany jest już świadomie, bowiem jednocześnie następuje jego porównanie ze wspomnieniami i doświadczeniami.
           Równolegle do tych obu optycznych dróg przebiega inna, funkcja wiążąca się z energią. Owa każdorazowo inna energetyczna droga "widzenia" kieruje impulsy bezpośrednio do określonych zespołów komórek podwzgórza. Stamtąd informacje kierowane są dalej do przysadki mózgowej, a poprzez nią, do szyszynki.
Podwzgórze jest głównym centrum informatycznym naszego organizmu. Przysadka mózgowa i szyszynka właśnie za sprawą informacji docierających z podwzgórza są pobudzane, względnie wyhamowywane w swej czynności. Jak z tego wynika, oko nie jest tylko i wyłącznie narządem wzroku!
           W ludzkiej szyszynce znajdują się dwa rodzaje komórek: jeden z nich reaguje na zróżnicowanie stopni jasności, drugi zaś na światło o różnych długościach- a więc na kolory. Na przykład kolor czerwony działa pobudzająco, co objawia się przez podwyższenie ciśnienia tętniczego i wzrost napięcia mięśniowego. Kolor niebieski działa natomiast raczej uspokajająco i hamująco- a więc obniża ciśnienie i spowalnia oddech. Jednak światło wywiera swój wpływ nie tylko za pośrednictwem oczu , reakcje wyzwalane są również przez oddziaływanie na skórę.
            Jedną z możliwości jest, że odbywa się to za pośrednictwem wegetatywnego systemu nerwowego, który wysyła sygnały do szyszynki. Z drugiej zaś strony światło może też wnikać poprzez skórę i tkanki bezpośrednio do szyszynki. Na podstawie owego, idealnie funkcjonującego systemu informacji można zatem dobrze udowodnić skuteczność oddziaływania fototerpii również z udziałem światła barwnego.

                        Z anatomicznego punktu widzenia skóra składa się dwóch warstw: zewnętrznej ochronnej bez naczyń krwionośnych, epidermy lub naskórka i leżącej pod spodem warstwy skory właściwej. Epiderm złożona z wielu warstw zaopatrywana jest u swej podstawy nieustannie w nowe komórki. Skóra właściwa jest siatką składającą się z tkanki łącznej, kolagenu i włókien elastycznych, w której znajdują się gruczoły potowe, zakończenia nerwów, naczynia krwionośne i cebulki włosowe.
            Skóra, której powierzchnia wynosi około 2 m2, ochrania ciało przed zewnętrznymi czynnikami fizycznymi, chemicznymi i bakteriologicznymi.
Skóra odpowiedzialna jest między innymi za regulację temperatury ciała, ochronę przed szkodliwym promieniowanie, gromadzenie i transport wody, cukrów, tłuszczy i substancji czynnych. Jednocześnie jest organem zmysłu dotyku, temperatury i bólu.
           Światło wywiera na skórę różne, tzw. niespecyficzne działania. Działania te określa się jako niespecyficzne, ponieważ pewne mechanizmy procesy nie zostały jeszcze całkowicie zbadane.
Istotnym warunkiem skuteczności światłoterapii, a przez to osiągnięcia dobrych wyników leczenia jest zgodnie z wieloma badaniami empirycznymi minimalna siła promieniowania od około 40 mW/m2.
           Podczas terapii świetlnej skóra przyjmuje fale o różnych długościach. Informacje odbierane przez skórę przekazywane są poprzez nerwy rdzenia kręgowego do mózgu, gdzie następuje ich przetworzenie i ocena- analogicznie do informacji świetlnych przekazywanych przez oko.

Kąpiel w kolorach

Korzystając z filtrów do koloroterapii możemy harmonizować pracę czakr naświetlając ciało odpowiednim kolorem. Do pracy z czakrami wykorzystujemy nie tylko naświetlanie miejscowe, ale również systemiczne czyli fototerapia.
Aby zdefiniować najodpowiedniejszy w danej chwili kolor poleca się przeprowadzenie testu "kąpiel w kolorach" oraz wywiadu z pacjentem.
W latach 30-tych XX wieku amerykański lekarz dr Harry Riley-Spitler odkrył, że ekspozycja oczu pacjenta na zmieniające się kolory światła, powoduje wyraźne zmiany na poziomie fizjologii i psychologii, dlatego proponuje się taką właśnie terapię szczególnie dla osób cierpiących na takie dolegliwości jak:
                                 -chroniczne zmęczenie
                                 -poddenerwowanie
                                 -osłabienie fizyczne
                                 -wyczerpanie wskutek długotrwałej choroby
                                 -apatia
                                 -brak aktywności i chęci działania
                                 -depresje sezonowe spowodowane długotrwałym brakiem światła słonecznego SAD

Aby przeprowadzić "kąpiel w kolorach" potrzeba około 15 minut czasu. Zabieg najlepiej przeprowadzać w przyciemnionym lub ciemnym pomieszczeniu aby kolory lepiej oddziaływały na pacjenta. Pacjent powinien zostać poddany serii naświetlań systemicznych (na twarz przy otwartych oczach) z odległości około
50 - 70 cm.
           Kolory aplikujemy według następującej kolejności:
                       - czerwony
                       - pomarańczowy
                       - żółty
                       - zielony
                       - niebieski
                       - fioletowy
                       - biały
            Naświetlanie każdym kolorem powinno trwać około 2 minut, a seria zabiegów powinna wynosić
minimum 10, codziennie 1 zabieg.
              Jak wykorzystać "Kąpiel w kolorach" do diagnozy ?
Poniżej przedstawię prosty test, który pomoże dobrać odpowiednie kolory do terapii.
Test polega na przeprowadzeniu kąpieli w kolorach według wskazówek przedstawionych uprzednio.
Pacjent podczas naświetlania powinien obserwować swoje odczucia kolorystyczne, ewentualne inne symptomy pojawiające się w ciele. Optymalnie jeżeli pomieszczenie w którym wykonujemy test było nieco przyciemnione.
Pacjenta poddajemy ekspozycji na światło w danym kolorze przez około 1-2 minuty bez wcześniejszej
sugestii jaki kolor ma widzieć. Odczucia pacjenta odnotowujemy.
Po naświetlaniu danym kolorem pacjent przekazuje nam co widzi kiedy zamknie oczy.
Notujemy na jakim obszarze zaobserwowano odstępstwa. Kolor, z którego zdefiniowaniem są problemy
wskazuje na niedomaganie w obszarze czakry, która za dany kolor jest odpowiedzialna. Jest to dla nas wskazówka jaki kolor powinien być w najbliższym czasie stosowany w trakcie terapii.
             Obserwacja jaki kolor jest widziany przez pacjenta kiedy oczy są zamknięte wskazuje na problemy czy niedomagania w sferze psychiki. Kolor, który pojawia się najczęściej jest kolorem, którego brak psychice pacjenta- przykładowo, pojawiający się wielokrotnie kolor niebieski wskazuje na konieczność wyciszenia i spokoju.
Jeżeli pojawia się wiele odbiegających od normy kolorów, najbardziej właściwym na początek terapii będzie kolor, który pacjent zobaczy patrząc w światło białe.
Są to nieco uproszczone zasady interpretacji wyników. Przedstawiona metoda wymaga przeprowadzenia wielu własnych zabiegów i opanowania wiedzy w zakresie funkcjonowania czakr i charakterystyki kolorów.
           Podstawą prawidłowej analizy jest doświadczenie oraz rozmowa z pacjentem, który poprzez nasze pytania umożliwi nam złapanie właściwego tropu, a jednocześnie doboru odpowiednich kolorów do dalszych naświetlań. Trzeba podkreślić, że kąpiel w kolorach jest bardzo przyjemnym zabiegiem i już sama w sobie jest bardzo korzystną dla zdrowia formą terapii, którą każdy z pacjentów stosować może każdego dnia.
                Przykłady testów "kąpiel w kolorach"
Kobieta lat 30
     Analiza:
Pacjentka widzi poprawnie wszystkie przedstawione kolory co wskazuje na brak konkretnych dolegliwości fizycznych, jednak należy zwrócić uwagę, że wielokrotnie pojawia się widzenie koloru niebieskiego przy zamkniętych oczach, ponadto na kolor podstawowy nakładają się ciemnoniebieskie plamki. Możemy to interpretować jako manifestację potrzeby uspokojenia i wyciszenia psychiki pacjentki na co wskazuje charakterystyka działania ogólnego koloru niebieskiego. Zaleceniem dla pacjentki są sesje kolorem niebieskim.

Kobieta lat 17
     Jest to przykład bardzo dobrego stanu zdrowia psychofizycznego. Zwracamy uwagę na kolor pomarańczowy, który widziany jest jako żółty. Jest tak ponieważ najczęściej zdrowe oko ma problem z przypisaniem wrażeń wzrokowych jako kolor pomarańczowy jeżeli wcześniej zostało naświetlone kolorem czerwonym. Stąd interpretacja tego koloru jako żółty nie wskazuje na żadne odstępstwa od normy .
      Podobnie kolor fioletowy może być określany jako purpura lub róż.